Efsanelerle Pamukkale

Tabiatın en güzel renklerini içinde barındıran Denizli, tarih boyunca pek çok büyük medeniyete ev sahipliği yapmıştır.   Yer altı ve yerüstü zenginlikleri ile göz kamaştıran kentin dört bir yanı bugün dahi bu medeniyetlerin izleri ile doludur. Yapımı binlerce yıl öncesine dayanan bu eserleri diğer antik eserler arasında farklı kılan ise çeşitli efsanelere konu olmaktadır. Kuşaklar boyunca dilden dile aktarılan bu efsanelere Denizli’yi adeta bir masallar ülkesi haline getirmiştir.   Efsaneler diyarı Pamukkale   Yüzlerce hatta binlerce yıldan günümüze ulaşan bu öykülerin merkezinde ise günümüz Pamukkale’si antik adı ile Hierapolis Antik Kent yer alır. UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası Lisesi’nde yer alan Pamukkale’nin travertenlerinden, mezar taşlarına, sütunlarından, kabartmalarına kadar dört bir yanı türlü türlü efsanelere konu olmuştur. Bu efsanelerden bazıları ise şöyledir.   Su’dan Gelen Güzellik… Her mevsim 35 derece olan şifalı su kaynağı ile bilinen Pamukkale’nin dilden dile dolaşan efsanelerinden ilki ‘Oduncu Kız’ın öyküsüdür. Kleopatra’nın güzellik iksiri olarak bilinen Pamukkale’nin eşsiz suları bu efsaneye göre çirkin bir kızında yaşamını değiştirmiştir. Efsaneye göre, binlerce yıl öncesinde Çökelez Dağı’nın eteklerinde fakir bir oduncu ailesi yaşarmış. Kıt kanat hayatlarını sürdüren bu ailenin zaman içinde bir kız çocukları olmuş. Gel zaman git zaman, yıllar kovalamış ve ailenin küçük kızı büyüyerek genç bir kız olmuş. Ancak kız o kadar çirkinmiş ki, insanlar onu gördüğünde yollarını değiştirmek zorunda kalırlarmış. Fakirliği genç kızın umurunda bile değişmiş. Ama çirkinliği artık canına tak etmiş. Sonunda daha fazla dayanamayarak Çökelez Dağı’nın eteklerinden kendini boşluğa bırakmış. Ancak genç kız ölmemiş. Hayatını içi su ve tortu dolu travertenler kurtarmış. Uzun süre düştüğü havuzda baygın kalan genç kız, kurtarılmayı beklerken güzellik iksiri Pamukkale suları yüzünü tamamen değiştirmiş.   Adeta peri masallarında anlatılan bir güzelliğe bürünen genç kız oradan geçmekte olan Denizli Beyi’nin oğlu görmüş. Genç kıza oracıkta aşık olarak kıza yardımcı olmuş. Kız iyileşir iyileşmez de evlenmişler. Dillere destan düğünleri gibi dillere destan bir aşk yaşamışlar ömürleri boyunca. Binlerce yıldır dilden dile aktarılan bu efsane ne kadar doğrudur bilinmez ancak bir genç var ki bu efsaneden sonra Pamukkale’nin iksiri suları tüm kadınların ilgisini çekmiştir.     Tanrıların Aşkı ve İklimleri   Aziz Philippe’nin burada öldürülmesinden dolayı Hıristiyanlar tarafından ‘Kutsal Kent’ olarak anılan Hierapolis Antik Kenti, bu özelleiğinden dolayı Antik Çağ tanrıların betimlendiği pek çok efsaneye de konu olmuştur.   Bunlardan biri de; Ölülerin Efendisi Hades’in Persephone’ye duyduğu aşk ile yeryüzünün kışla tanışması ve bunun sonucunda ortaya çıkan iklimlerin hikayesidir.   Anlatılan efsaneye göre; Persephone ( Zeus ile Demeter’in kızı) bir gün kırlarda çiçek toplarken, aniden toprak yarılır. Toprağın altından arabasıyla çıkan Tanrı Hades, Persephone’yi yakalayıp yer altına kaçırır. Bunun üzerine Demeter ( Mevsimlerin ve Anne Sevgisinin Tanrıçası) kızının kaçırılmasına dayanamaz ve üzüntüden bitap düşer.   Demeter’in yası ile toprağın bereketi kalmaz, mevsimler kış olur ve yeryüzünde kıtlık başlar. Demeter’in üzüntüsüne ve kıtlığa dayanamayan Güneş Tanrısı Helios, Persephone’nin bulunduğu yeri Demeter’e gösterir.   Bu olay üzerine Baş Tanrı Zeus araya girer ve Persephone’nin yılın yarısı, yani çiçek açma ve meyve zamanlarında yer üstünde Demeter’in yanında kalmasına, yılın diğer yarısını ise kocası Hades’in yanında geçirmesine karar verir. Böylece yılın yarısı (bahar-yaz) bolluk bereket, diğer yarısı ise (sonbahar-kış) kıtlık ve kuraklık olarak geçer. Pamukkale ile ilgili dilden dile dolaşan bu efsanelerin çıkışları ve doğru olup olmadıkları bilinmez ancak bilinen bir gerçek var ki; o da Pamukkale’nin eşsiz güzelliği ile bu efsanelere konu olmasıdır.